Η «στοιχειωμένη» δίκη ενός αμφιλεγόμενου καναλάρχη

 Για τις 16 Οκτωβρίου έχει προγραμματιστεί ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων η δίκη του αμφιλεγόμενου καναλάρχη Φίλιππου Βρυώνη, για το κακούργημα της απάτης σε βάρος μιας εκ των μεγαλύτερων διαφημιστικών εταιρειών της Ευρώπης. Πρόκειται για μια υπόθεση η οποία «σέρνεται» στις δικαστικές αίθουσες από το 2020 και μετά, καθώς λόγω αλλεπάλληλων αναβολών (πληροφορίες κάνουν λόγο για 9 μέχρι σήμερα) που έχουν δοθεί από την έδρα του Δικαστηρίου μετά από αιτήματα, η εκδίκασή της δεν έχει καν ξεκινήσει.

Η υπόθεση άρχισε να απασχολεί τη Δικαιοσύνη το 2010 όταν η ελβετική διαφημιστική εταιρεία AFFICHAGE κατέθεσε μήνυση ενώπιον των εισαγγελικών αρχών. Σχεδόν 14 χρόνια μετά δεν έχει ξεκινήσει ούτε καν η εκδίκαση σε πρώτο βαθμό της υπόθεσης, σε σημείο που εύλογα εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την μεταχείριση της Δικαιοσύνης απέναντι στον Φίλιππο Βρυώνη και τους συγκατηγορούμενους του. Τι συμβαίνει λοιπόν με την υπόθεση Βρυώνη που τα τελευταία χρόνια έχει «στοιχειώσει» τις δικαστικές αίθουσες; Οι Data Journalists ξετυλίγουν το κουβάρι και αυτής της υπόθεσης.

Ήταν Φεβρουάριος του 2007 όταν η διαφημιστική εταιρεία ΑΛΜΑ ΑΤΕΡΜΩΝ ΑΕ σύναψε συμφωνία με την AFFICHAGE στη Ζυρίχη. Η ΑΛΜΑ ΑΤΕΡΜΩΝ είναι μια διαφημιστική εταιρεία που ανήκει στην οικογένεια Βρυώνη. Ιδρύθηκε το 1933 και τις επόμενες δεκαετίες κατάφερε να γίνει κυρίαρχη στον τομέα της υπαίθριας διαφήμισης, κυρίως στη διαφήμιση καπνικων προϊόντων. Το 1999 η εταιρεία εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών ενώ το 2005, ο τζίρος της άγγιζε τα 52 εκατομμύρια ευρώ.

Η συμφωνία με την AFFICHAGE περιλάμβανε τη διάθεση 10.000 διαφημιστικών θέσεων που ανήκαν στην ΑΛΜΑ ΑΤΕΡΜΩΝ, στον ελβετικό κολοσσό. Μάλιστα οι 3.000 από αυτές είχαν λάβει νόμιμες άδειες από τους Δήμους και τις κοινότητες όπου ήταν εγκατεστημένες, με βάση το νομοθετικό πλαίσιο του 2001. Το τίμημα της συμφωνίας ανήλθε σε 54,7 εκατ. ευρώ. Η πλήρης μεταβίβαση των  διαφημιστικών θέσεων από την ΑΛΜΑ ΑΤΕΡΜΩΝ στην AFFICHAGE θα πραγματοποιούνταν τον Ιούνιο του 2009, όταν οι Ελβετοί θα αποκτούσαν την εταιρεία συμφερόντων Βρυώνη. Μεταξύ των δύο εταιρειών υπεγράφησαν και τα σχετικά συμφωνητικά μεταβίβασης.

Ο επιχειρηματικός «γάμος» όμως μεταξύ Βρυώνη και Ελβετών δεν έμελλε να έχει καλό τέλος. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο που έχει συνταχθεί σε βάρος του Φίλιππου Βρυώνη και των υπόλοιπων συγκατηγορουμένων του, όλες οι «παραστάσεις» της ΑΛΜΑ ΑΤΕΡΜΩΝ ήταν «ψευδείς». Τη στιγμή της συμφωνίας, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2007, η ελληνική εταιρεία διέθετε μόλις 227 νόμιμες θέσεις εκ των οποίων οι 122 κύριες. Μέχρι τον Ιούνιο του 2009 όταν και θα ολοκληρωνόταν η εξαγορά, η ΑΛΜΑ, είχε αποκτήσει ακόμη 219 νόμιμες θέσεις εκ των οποίων οι 91 κύριες. Με απλά λόγια, με βάση πάντα το κατηγορητήριο, «ο τελικός αριθμός των νομίμων διαφημιστικών θέσεων που παραδόθηκαν στην ελβετική εταιρεία ήταν 446 νόμιμες θέσεις εκ των οποίων μόνο οι 213 ήταν κύριες». Συνολικά η πλευρά Βρυώνη δεν παρέδωσε στους Ελβετούς περί τις 2.787 κύριες διαφημιστικές θέσεις και 6.697 αποκαλούμενες ως «δευτερεύουσες».

Το αποτέλεσμα ήταν η ελβετική εταιρεία να ζημιωθεί και να προσφύγει νομικά το 2010 ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης, καταθέτοντας μήνυση. Λίγο πριν είχε πραγματοποιηθεί εσωτερικός έλεγχος στην εταιρεία. Η ελβετική εταιρεία υποστηρίζει πως όλη αυτή η επένδυση της κόστισε πάνω από 150 εκατ. ελβετικά φράγκα.  Είναι πράγματι ερώτημα πως οι Ελβετοί εξαπατήθηκαν, αν και δικηγόρος που είναι μάρτυρας στη δίκη υποστηρίζει ότι είχε προειδοποιήσει την ελβετική εταιρεία για τους «σκοπέλους» του deal, κάτι που οι Ελβετοί αρνούνται.

Η απαγόρευση το φθινόπωρο του 2009

Η υπαίθρια διαφήμιση ήταν ένα ζήτημα που ουκ ολίγες φορές είχε απασχολήσει τον δημόσιο διάλογο. Πολλοί ήταν αυτοί που ζητούσαν να καταργηθεί επειδή όπως ισχυρίζονταν, ήταν υπεύθυνη για τροχαία ατυχήματα καθώς αποσπούσαν την προσοχή των οδηγών. Το θέμα είχε απασχολήσει και τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή πριν τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι «Αθάνατοι» είχαν ζητήσει να αφαιρεθούν πολλές από τις παράνομες διαφημίσεις που είχαν στηθεί υπαίθρια. Κάτι που είχε γίνει από τον τότε Οργανισμό Ενοποίησης Αρχαιολογικών χώρων σε κάποιο βαθμό. Το καλοκαίρι του 2009 τα πράγματα «αγριεύουν». Το υπουργείο Υγείας αποφάσισε να εφαρμόσει νομοθέτημα του 2005 με το οποίο απαγορευόταν η υπαίθρια διαφήμιση προϊόντων καπνού, που αποτελούσε τη μερίδα του λέοντος της υπαίθριας διαφήμισης. Αρχικά υπήρξαν αντιδράσεις από τις διαφημιστικές εταιρείες. Τον Οκτώβριο του 2009 η κυβέρνηση άλλαξε. Η ΝΔ έχασε τις εκλογές και το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου ανέλαβε την εξουσία. Με κυβερνητική απόφαση η υπαίθρια διαφήμιση κηρύχθηκε παράνομη.

Απάτη σε βαθμό κακουργήματος

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο ο Φίλιππος Βρυώνης διώκεται για απάτη σε βαθμό κακουργήματος. Συγκατηγορούμενοί του είναι δύο μέλη της οικογένειάς του και άλλα πρόσωπα που συμμετείχαν σε διάφορες εταιρείες.

Όπως αναφέρεται στο κατηγορητήριο, ο Βρυώνης ήταν αυτός που ασκούσε την πραγματική διοίκηση της ΑΛΜΑ ΑΤΕΡΜΩΝ, ενώ συγγενικό του πρόσωπο που κατηγορείται, είχε τη θέση της διευθύνουσας συμβούλου της εταιρείας.

Όπως υπογραμμίζεται στο κατηγορητήριο, «με την εν γνώσει τους παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών αποκόμισε η ΑΛΜΑ ΑΤΕΡΜΩΝ παράνομο περιουσιακό όφελος που ανέρχεται στο χρηματικό ποσό των 56,382 εκατ. ευρώ». Από αυτά, «τα 34 εκατ. ευρώ», τα αποκόμισε «ατομικά ο Φίλιππος Βρυώνης», ενώ προκλήθηκε ισόποση περιουσιακή ζημία στην ελβετική εταιρεία.

Επίσης η ελβετική εταιρεία ζημιώθηκε με άλλα 3,5 εκατ. ευρώ εξαιτίας προστίμων που της επιβλήθηκαν από τις ελληνικές αρχές επειδή οι διαφημιστικές θέσεις ήταν παράνομες.

Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι τι θα συμβεί στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Αθήνας. Θα αναβληθεί η υπόθεση για ακόμη μια φορά τα τελευταία χρόνια ή ο καναλάρχης θα δικαστεί για το κακούργημα της απάτης;