Νέα δωρεά 7 εκατομμυριων ευρώ στους «Ολλανδούς από τον… Ταύρο»

Σε μελετητική εταιρεία υπερπολυτελείας, θωρακισμένη από τις νομικές προσφυγές και τον κοινωνικό έλεγχο, μετατρέπει βήμα-βήμα η κυβέρνηση Μητσοτάκη τους «Ολλανδούς ειδικούς από τον…Ταύρο» που εμφανίστηκαν πέρυσι, μετά τις πλημμύρες στην Θεσσαλία, για να σώσουν την περιοχή από την κλιματική καταστροφή και να διαχειριστούν το μέλλον της.

Η ολλανδική εταιρεία HVA με το αποικιοκρατικό παρελθόν που τα τελευταία χρόνια διοικείται από πρόσωπα εξαιρετικά οικεία στην Νέα Δημοκρατία, αναλαμβάνει νέες μελέτες με απευθείας ανάθεση και πάλι, κατόπιν δωρεάς από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση της 19/11/2024, η HVA που έλαβε πέρυσι 940.000 ευρώ για να συντάξει το αμφιλεγόμενο Master Plan για την διάσωση της Θεσσαλίας, πρόκειται τώρα να λάβει πολλαπλάσιο ποσό, ύψους 7 εκατομμυρίων ευρώ. 

Η κυβερνητική απόφαση έγκρισης της δωρεάς από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, λαμβάνεται προκειμένου να ισχύσει απαλλαγή της υπηρεσίας αυτής από την καταβολή ΦΠΑ. Όμως, ταυτόχρονα, μας δίνει την ευκαιρία να ενημερωθούμε ότι τα 7 εκατομμύρια ευρώ δεν θα διατεθούν για να μελετηθεί κάποιο νέο έργο αλλά για την «επικαιροποίηση και αναβάθμιση παλαιότερων υφιστάμενων μελετών» σχετικά με: 

• – Τα φράγματα Πύλης και Μουζακίου
• – Το κανάλι μεταφοράς νερού βαρυτικής ροής Γυρτώνης
• – Την επέκταση της Λίμνης Κάρλας

Οι Data Journalists έγραψαν αναλυτικά τον περασμένο μήνα για τους «Ολλανδούς ειδικούς»  (Οι «Ολλανδοί ειδικοί» που θα έσωζαν την Θεσσαλία είναι από τον Ταύρο ) τον βίο και την πολιτεία του νυν CEO της εταιρείας Μιλτιάδη Γκουζούρη αλλά και τη σύνδεσή του ιδίου και της HVA με τον Γρηγόρη Δ. Δημητριάδη, ο οποίος εδώ και χρόνια είναι επικεφαλής του «Υπερταμείου» φροντίζοντας για την εκχώρηση κομματιών του Δημοσίου προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων. Αναφερθήκαμε επίσης στο σκοτεινό παρελθόν της εταιρείας που εμπορεύεται από το 1879 «Εδώδιμα-Αποικιακά» από χώρες της Αφρικής και της Ασίας σε βαθμό που στον επίσημο ιστότοπό της να περιλαμβάνει σήμερα δήλωση αποκήρυξης της δουλοπαροικίας.Σημειώνεται ότι η ερευνητική μας ομάδα δεν έλαβε καμία απάντηση για το μελετητικό παρελθόν της HVA σε θέματα περιβαλλοντικής κρίσης. Η μοναδική «απάντηση» δόθηκε από την κυβέρνηση μέσω του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρου Σκυλακάκη που εμφανίστηκε στην Βουλή μετά από επίκαιρη ερώτηση του επικεφαλής της Νέας Αριστεράς, Αλέξη  Χαρίτση. 

Ο κ.Σκυλακάκης απέφυγε να δώσει ουσιαστικές απαντήσεις, επιμένοντας ότι επελέγησαν οι αναθέσεις στους «Ολλανδούς» προκειμένου να γίνουν τα έργα με μεγαλύτερη ταχύτητα. 

Τα ψεύδη του κ. Σκυλακάκη στη Βουλή για τους Data Journalists

Δεκαπέντε μήνες μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του Daniel πάντως, κανένα έργο δεν έχει ξεκινήσει πέραν των αποκαταστάσεων που εκτελεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας και αυτό αποδεικνύεται και από την απόφαση για τα 7 εκατομμύρια που θα δοθούν τώρα για «επικαιροποίηση» παλαιότερων μελετών. Παρά ταύτα, οι «Ολλανδοί ειδικοί» ανταμείφθηκαν με την ανάθεση  μελέτης και για τη διαχείριση των υδάτων στην Κρήτη, όπου το κόστος ανέλαβε με δωρεά της η κατασκευαστική ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. 

Υπενθυμίζεται ότι το Master Plan της HVA για τη Θεσσαλία κατατέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τον Μάρτιο του 2024. Η διαβούλευση σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως καθώς τα κείμενα είχαν κατατεθεί στα αγγλικά και συνοδεύονταν από την επισήμανση πως δεν δεσμεύουν την ελληνική κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων εκεί αναφερόταν ότι: 

– «Η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει τις βασικές προτάσεις, περιγραφή των κύριων χαρακτηριστικών τους, επιμέρους στοιχεία επενδύσεων, δαπάνες συντήρησης, κίνητρα και ερευνητικές πρωτοβουλίες. Η τελική επιλογή των προτεινόμενων προτάσεων εναπόκειται στην κυβέρνηση. Οι παρούσες προτάσεις επικεντρώνονται στη δημιουργία ενός ανθεκτικού «οικοσυστήματος» διαχείρισης των υδάτων, λαμβάνοντας υπόψη διάφορους παράγοντες αξιολόγησης των προτεινόμενων προτάσεων όπως περιβαλλοντικούς και πολιτικούς». 

– «Παρόλα αυτά, ορισμένοι παράμετροι, όπως οι πολιτικές επιπλοκές που σχετίζονται με την επέκταση της λίμνης Κάρλας και την εκτροπή του ποταμού Αχελώου, δεν έχουν συμπεριληφθεί στην ανάλυση. Ο εκτιμώμενος συνολικός προϋπολογισμός των προτάσεων του Γενικού Σχεδίου υπερβαίνει τα 4,5 δισ. ευρώ ωστόσο: σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού αφορά στις μεγάλες επενδύσεις που έχουν μεσοπρόσθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα ανάπτυξης. Γι’ αυτό και το τελικό ποσό δεν μπορεί να υπολογισθεί χωρίς να ληφθούν συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις. Για παράδειγμα η επιλογή ή μη της επέκτασης της λίμνης Κάρλας μεταβάλει σημαντικά τον τελικό προϋπολογισμό». 

Φαίνεται όμως ότι η κυβέρνηση έχει ήδη λάβει τις αποφάσεις της. Για παράδειγμα τα φράγματα σε Πύλη και Μουζάκι συνδέονται ευθέως με την υπόθεση της εκτροπής του Αχελώου ποταμού. Επίσης, το κανάλι της Γυρτώνης σχετίζεται επίσης με την λίμνη Κάρλα ενώ οι τράπεζες δίνουν τα 7 εκατομμύρια ευρώ σε μελέτη για «την επέκταση της Κάρλας». Ενδεικτικά, το Master Plan ανέφερε μεταξύ άλλων:

• – Ότι για τις υποδομές αντιπλημμυρικής προστασίας θα απαιτηθούν τα 3,3 δισεκατομμύρια από τα 4,5 δισ. του συνολικού Γενικού Σχεδίου.
• – Ότι το ύψος των επενδύσεων θα εξαρτηθεί από στρατηγικές αποφάσεις. Η επέκταση της λίμνης Κάρλας με την κατασκευή των απαραίτητων αναχωμάτων βόρεια ή ανατολικά, για παράδειγμα, προϋπολογιζόταν να κοστίσει 161 εκατομμύρια ευρώ. 
• – Όμως και η μή επέκταση της Κάρλας με την δημιουργία άλλων αναχωμάτων (μήκους 12,6 χιλιομέτρων στα βόρεια ή 10,6 χιλιομέτρων στα νότια) έφθανε σε κόστος τα 116 εκατομμύρια ευρώ.

Για το κανάλι της Γυρτώνης υπάρχουν επίσης εκτενείς αναφορές δεδομένου ότι συνέβαλε στην πλημμύρα και επέκταση της λίμνης Κάρλας, η οποία όμως διέσωσε την πόλη της Λάρισας από πιο έντονα πλημμυρικά φαινόμενα.

Όσο για τα φράγματα Πύλης και Μουζακίου, είναι δύο τεράστια έργα που μελετώνται επί δεκαετίες και συνδέονται ευθέως με την εκτροπή του Αχελώου. Το φράγμα στο Μουζάκι μελετήθηκε για πρώτη φορά στην δεκαετία του ‘80 από τη ΔΕΗ, ως έργο που θα συγκέντρωνε τα νερά του μεγάλου ποταμού μετά από τα φράγματα της Μεσοχώρας και της Συκιάς. Το φράγμα Πύλης έχει επίσης προϊστορία δεκαετιών και η εξαγγελία του συνδέθηκε με τις καλλιέργειες αλλά και την υδροδότηση της πόλης των Τρικάλων.

Με τη δωρεά των 7 εκατ. ευρώ, οι «Ολλανδοί ειδικοί» έχουν πλέον την ευχέρεια να συνεχίσουν τις μελέτες τους μέχρι τον επόμενο χειμώνα. Εως τότε, ίσως να έχουν προκύψει δωρεές για την διάσωση και άλλων περιοχών της Ελλάδας ή για την «αναβάθμιση» άλλων ξεχασμένων μελετών. Ισως, έτσι, ο κ. Γκουζούρης να έχει και περισσότερο χρόνο να σχεδιάσει και τις επενδύσεις του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για τις οποίες μίλησε με στόχο να αλλάξει «το παραγωγικό μοντέλο της Θεσσαλίας». «Νοικιάζουμε τη γη – με συμφωνίες συνήθως με κράτη αφού πρόκειται για τεράστιες εκτάσεις, π.χ. στην Αγκόλα δώσαμε €15 εκατ. για 50 χρόνια – στήνουμε τα εργοστάσια, αγοράζουμε τα μηχανήματα, προσλαμβάνουμε και εκπαιδεύουμε το προσωπικό”, ανέφερε ο Μ. Γκουζούρης σε συνέντευξή του που περιλάβαμε σε προηγούμενο άρθρο μας. Πριν μια εβδομάδα, πάντως, ο ίδιος ο κ. Γκουζούρης έγραψε σε σελίδες επαγγελματικής δικτύωσης (LinkedIn), σχόλιο για το επενδυτικό κλίμα στο Περού, όπου βρέθηκε ο ίδιος με άλλους «ηγέτες του κλάδου των αγροτικών προϊόντων»: 

«Πάνω από το 25% του εργατικού δυναμικού απασχολείται στη γεωργία, έγραψε για το Περού ο κ. Γκουζούρης, ωστόσο η παραγωγικότητα παραμένει χαμηλή, με ανεπαρκή επεξεργασία προστιθέμενης αξίας». Και συνέχισε:

«Ήμασταν στην ευχάριστη θέση να συναντηθούμε με βασικά ενδιαφερόμενα μέρη που καταβάλλουν συντονισμένη προσπάθεια να εκσυγχρονίσουν τον κλάδο και να τον καταστήσουν πιο περιεκτικό. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της αποσύνδεσης μεταξύ των κυβερνητικών πολιτικών και των αναγκών των αγροτών, καθώς και της απουσίας μιας συνεκτικής στρατηγικής προώθησης της αγοράς.

Δεδομένων αυτών των παραγόντων, πιστεύουμε ότι το σημερινό επενδυτικό κλίμα δεν είναι ακόμη ευνοϊκό. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στο Περού, ιδιαίτερα τις προσπάθειες για την ενίσχυση της τομεακής διακυβέρνησης, την ενίσχυση των αγροτικών υποδομών και τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ πολιτικής και πρακτικής. Όταν βελτιωθούν αυτές οι συνθήκες, προσβλέπουμε στην επανεξέταση των επενδυτικών ευκαιριών και στη συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και τον αγροτικό μετασχηματισμό».