«Έτοιμες» μπίζνες 5 δισ. ευρώ με ιδιώτες για τα σκουπίδια

• – Οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι δεν θέλουν πλέον να αναλάβουν απλώς μέσω ΣΔΙΤ την κατασκευή και λειτουργία Μονάδων, αλλά να έχουν τον πλήρη έλεγχο συλλογής και μεταφοράς των σκουπιδιών αντί για τους Δήμους και τις Περιφέρειες.
• -Αλλάζουν από το 2024 οι όροι της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης των έργων επεξεργασίας απορριμμάτων και η Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη.
• -Η Ελλάδα συνεχίζει να θάβει το 77,7% των σκουπιδιών, ποσοστό υπετριπλάσιο από τον μέσο όρο στην Ε.Ε. η οποία έχει θέσει στόχο να πέσει κάτω από το 10% το 2035. 
• -Στην ανακύκλωση απορριμμάτων η Ελλάδα βρίσκεται κολλημένη στο 21% ενώ ο στόχος της ΕΕ είναι 55% το 2025.
• -Το βατερλό με τα εργοστάσια ανακύκλωσης και το χρυσό κόλπο με τα «σπιτάκια».
• – Γιατί στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, «πάγωσε» κάθε διαδικασία για την ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα των δημόσιων έργων που σχεδιάζονταν εδώ και πολλά χρόνια για την επεξεργασία των απορριμμάτων σε Χαλκίδα, Λαμία και Άμφισσα;

Του Άρη Χατζηγεωργίου

Δεκάδες έργα που αφορούν στη διαχείριση των σκουπιδιών πανελλαδικώς, και τα οποία έμειναν παγωμένα στην πρώτη τετραετία 2019-2023 σχεδιάζεται να ξεκινήσουν τον επόμενο χρόνο με διαφορετικούς όρους ανοίγοντας έτσι «νέες μπίζνες» που μπορεί να φθάσουν σε τζίρο τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ.  Το νέο τοπίο στον χώρο των αστικών απορριμμάτων όπου η Ελλάδα καταγράφει διαχρονικά – και όχι τυχαία – χαμηλότατες επιδόσεις, διαμορφώνεται κυρίως από δύο δεδομένα:

Πρώτον, το γεγονός ότι από το 2024 αλλάζουν οι όροι της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης των έργων επεξεργασίας απορριμμάτων και η Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Δεύτερον, την πρόθεση μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων να μην αναλάβουν απλώς μέσω ΣΔΙΤ την κατασκευή και λειτουργία Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ), Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) και αστικών υποδομών Ανακύκλωσης αλλά να είναι εκείνοι που θα έχουν τον πλήρη έλεγχο συλλογής και μεταφοράς των σκουπιδιών αντί για τους δήμους και τις περιφέρειες.

Τα νέα αυτά δεδομένα έρχονται να “κουμπώσουν” με την επιθυμία της κυβέρνησης Μητσοτάκη να ανοίξει τον δρόμο σε ιδιώτες για δραστηριοποίηση σε τομείς που έως τώρα θεωρούνταν δημόσια υπηρεσία. Αξιοποιούν, όμως, και μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται εδώ και δεκαετίες από μεγάλη καθυστέρηση, με την Ελλάδα να πληρώνει πρόστιμα για ανεξέλεγκτες χωματερές, να αποτυγχάνει στους στόχους για την ανακύκλωση, να στέλνει λανθασμένα στοιχεία, βάσει των οποίων εισπράττονται επιδοτήσεις και να χάνει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από συγχρηματοδοτούμενα έργα που εξαγγέλλονται αλλά δεν υλοποιούνται:

• Ενδεικτικά της κατάστασης είναι όσα αναφέρονται σε κείμενο που εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα (8/6/23) η Κομισιόν ως «έγκαιρη προειδοποίηση» (early warning report) προς την Ελλάδα. Εκεί καταγράφεται ότι η χώρα μας συνεχίζει να θάβει το 77,7% των σκουπιδιών της, δηλαδή ποσοστό υπετριπλάσιο από τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση η οποία έχει θέσει στόχο να πέσει κάτω από το 10% το 2035. Στην ανακύκλωση απορριμμάτων η Ελλάδα βρίσκεται “κολλημένη” στο 21% ενώ ο στόχος της ΕΕ είναι 55% το μεθεπόμενο έτος 2025. Οι επιδόσεις της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί ελάχιστα από το 2015, όπως αναφέρεται. Ταυτόχρονα, η Κομισιόν αφήνει σαφή υπονοούμενα για «πειραγμένα στοιχεία» καθώς αναφέρει ότι ενώ στην ετήσια κατά κεφαλή παραγωγή αστικών αποβλήτων η Ελλάδα με 524 κιλά είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (501 κιλά), στα απόβλητα συσκευασίας είναι με 81 κιλά πολύ κάτω από την Ευρώπη (177 κιλά).

(εδώ PDF)

>Η υπόθεση της ανακύκλωσης, αντί να εξελιχθεί σε μέτρο μείωσης των απορριμμάτων που θάβονται και εξοικονόμησης πόρων για την προστασία του περιβάλλοντος, έλαβε συχνά χαρακτηριστικά οργανωμένου κυκλώματος που απλώς νέμεται πόρους και επιδοτήσεις. Την Κυριακή μετά τις πρόσφατες εκλογές, ξέσπασε μία ακόμη φωτιά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης απορριμμάτων στον Ασπρόπυργο. Υπολογίζεται ότι από το 2014 έχουν παραδοθεί στις φλόγες πάνω από 30 «εργοστάσια ανακύκλωσης» σκορπώντας στην ατμόσφαιρα τόνους τοξικών αερίων και ταυτόχρονα εξαφανίζοντας τα ίχνη κάθε πιθανής λαθροχειρίας που μπορεί να είχε γίνει με δηλώσεις υλικών που δήθεν είχαν ανακυκλωθεί αλλά απλώς συσσωρεύονταν ανεξέλεγκτα.

>Δυστυχώς τα κέντρα ανακύκλωσης ακολούθησαν, έτσι, τον τρόπο «εκκαθάρισης» και των παράνομων χωματερών. Η Ελλάδα συνεχίζει να πληρώνει ανά εξάμηνο πρόστιμο 3,6 εκατομμυρίων για την λειτουργία 42 παράνομων χωματερών που είτε λειτουργούν ακόμη είτε έκλεισαν αλλά δεν έχουν αποκατασταθεί. Η πρώτη καμπάνα από το Ευρωδικαστήριο έπεσε το μακρινό 2005 για 1125 χωματερές και έκτοτε έχουν καταβληθεί πρόστιμα άνω των 60 εκατομμυρίων ευρώ. Παρά ταύτα, παραμένουν ακόμη 42 ενώ εκφράζονται φόβοι ότι εάν προχωρήσουν τα ΣΔΙΤ και η ιδιωτικοποίηση με το κόστος να αυξάνεται υπέρμετρα, θα δημιουργηθεί νέα δεύτερη γενιά χωματερών από δήμους που θα αδυνατούν να πληρώσουν ενδεχόμενη άνοδο του κόστους διάθεσης από τα 50 έως στα 250 ευρώ.

>Μια από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην προηγούμενη τετραετία ήταν να διαφημίσει σε υπερθετικό βαθμό τα «σπιτάκια ανακύκλωσης», για τα οποία η Κομισιόν ανακοίνωσε στις 8/6/23 το «πάγωμα» ευρωπαϊκών κονδυλίων ύψους 92 εκατομμυρίων ευρώ. Το πόσο αυτό προοριζόταν για την αγορά του εξοπλισμού αυτού σε τεράστιο αριθμό που είχαν ξεκινήσει να αγοράζουν σωρηδόν δήμοι και περιφέρειες και μάλιστα με κοστολόγιο υπερβολικά υψηλό που φθάνει τα 350.000 ευρώ ανά «σπιτάκι».

Παγωμένες δημοπρατήσεις-χρηματοδοτήσεις

Την ώρα που οι δήμοι και οι περιφέρειες έσπευδαν να προμηθευτούν «σπιτάκια ανακύκλωσης» και η κυβέρνηση να εγκρίνει χρηματοδοτήσεις, δεν συνέβη το ίδιο μέσα στην τετραετία που πέρασε με τα «μεγάλα έργα» που απαιτεί η διαχείριση των σκουπιδιών.

Η κυβέρνηση ξεκίνησε τροποποιώντας το 2020, με συνοπτικές διαδικασίες, το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ). Το Σχέδιο στηρίζεται στην διασπορά ανά την Ελλάδα δεκάδων Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων και Βιοαποβλήτων (ΜΕΑ-ΜΕΒΑ). Στόχος όμως είναι μέσα από την επεξεργασία να παράγεται «καύσιμο υλικό» που είτε να προωθείται για παραγωγή ενέργειας είτε να καίγεται στα τσιμεντάδικα. Θεωρητικά, από το σύνολο των απορριμμάτων, ένα πρώτο τμήμα θα ανακυκλώνεται (χαρτί, γυαλί, μέταλλα, υφάσματα, ξύλο και άλλα από τα αποκαλούμενα «ρεύματα» για τα οποία οι δήμοι πρέπει να οργανώσουν σημεία συλλογής) και το υπόλοιπο θα πηγαίνει προς επεξεργασία. Εκεί θα παράγεται το καύσιμο που είναι όμως διαφορετικό εάν πρέπει να πάει στην παραγωγή τσιμέντου και άλλης ποιότητας εάν θα οδεύσει για παραγωγή ενέργειας. Κάπου εδώ ξεκινούν τα νέα «κόλπα» που στηρίζονται στα παλαιά «αμαρτήματα»:

1. Ο «ενθουσιασμός» που καλλιεργήθηκε στην έναρξη της προηγούμενης κυβερνητικής θητείας δεν επιβεβαιώθηκε από τις εξελίξεις. Μέσα στο 2020 υπήρξε μια σειρά εξαγγελιών: Για 17 μονάδες επεξεργασίας, προϋπολογισμού 700 εκατομμυρίων ευρώ που θα γίνονταν ως δημόσια έργα. Για τα τρία μεγάλα ΣΔΙΤ (δύο στην Αττική και ένα στην Κεντρική Μακεδονία) με προϋπολογισμό που ξεπερνά το 1 δις. ευρώ. Για 14 Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων. Για τρεις έως τέσσερις μονάδες καύσης απορριμμάτων με κόστος κατασκευής άνω των 800 εκατομμυρίων ευρώ.
2. Παρά το γεγονός ότι στη συγκεκριμένη τετραετία δεν υπήρχε ουσιαστική αντιπολιτευτική παρουσία, ελάχιστα από τα παραπάνω έργα προχώρησαν σε πραγματική υλοποίηση. Πολλές ΜΕΑ εντάχθηκαν σε χρηματοδότηση, αρκετές δημοπρατήθηκαν αλλά δεν προχώρησαν οι αναθέσεις για να ξεκινήσουν εκταμιεύσεις πριν λήξει στο τέλος του 2023 το χρηματοδοτικό πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ. Τα μεγάλα ΣΔΙΤ έχουν κολλήσει στον Ανταγωνιστικό Διάλογο. Οι μονάδες καύσης περιμένουν επίσης να «βγει καπνός» από το Μαξίμου καθώς μαίνεται διαμάχη ανάμεσα στους επιχειρηματίες του τσιμέντου και της ενέργειας που ενδιαφέρονται για το ίδιο υλικό.
3. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως εκείνη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, «πάγωσε» κάθε διαδικασία για την ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα των δημόσιων έργων που σχεδιάζονταν εδώ και πολλά χρόνια για την επεξεργασία των απορριμμάτων σε Χαλκίδα, Λαμία και Άμφισσα. Τον περασμένο Ιανουάριο, μάλιστα, διέρρευσε εσωτερικό έγγραφο του γενικού διευθυντή του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Χαράλαμπου Τσοκανή ο οποίος προειδοποιούσε για την απώλεια ευρωπαϊκών πόρων ύψους 112 εκατομμυρίων ευρώ επειδή η κυβέρνηση δεν εντάσσει τα έργα σε χρηματοδότηση και πρότεινε στους δημάρχους να προσφύγουν στις εισαγγελικές αρχές.

Τελικά, τον Μάρτιο οι δήμαρχοι προσέφυγαν στον τότε υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη. Μετά από την συνάντηση, ο κ. Γεωργιάδης δήλωσε ότι η ένταξη των τριών έργων θα γίνει άμεσα – κάτι που δεν συνέβη. Προφανώς, επικράτησε η άποψη άλλου κυβερνητικού παράγοντα, του Μανώλη Γραφάκου, Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων στο  Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο κ. Γραφάκος διεμήνυε από καιρό ότι δεν θα ενταχθούν άλλες ΜΕΑ ως δημόσια έργα και ότι θα γίνει ΣΔΙΤ και για την Στερεά Ελλάδα. Ο συγκεκριμένος Γραμματέας θεωρείται άνθρωπος του «στενού περιβάλλοντος» του Κυρ.Μητσοτάκη ο οποίος τον τοποθέτησε, μάλιστα, υπεύθυνο της προεκλογικής εκστρατείας της Νέας Δημοκρατίας στην Στερεά  Ελλάδα. Τόσο σίγουρος ήταν για την…στενοχώρια των δημάρχων της περιοχής που δεν θα προχωρούσαν τα έργα…

Ταφή απορριμμάτων pass

Οι δήμοι διαμαρτύρονται, όχι μόνο διότι σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχουν χώρο να διαθέσουν τα απορρίμματά τους αλλά και επειδή δέχονται οικονομική πίεση από την κυβέρνηση να μην τα θάβουν στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ) χωρίς επεξεργασία. Η κυβέρνηση θέσπισε, μάλιστα, πρόσθετο «τέλος ταφής» για τα απορρίμματα που θάβονται το οποίο ξεκινά από τα 30 ευρώ ανά τόνο με προοπτική να φθάσει τα 55 ευρώ. Η εφαρμογή του τέλους, όμως, μετά από διάφορες αναβολές «πάγωσε» επίσης και η κυβέρνηση αποφάσισε με τροπολογία, τον περασμένο Απρίλιο, να πληρωθεί το αναλογούν ποσό των 60 εκατομμυρίων από τον κρατικό προϋπολογισμό για να μην προκύψουν προεκλογικές διαταραχές.

(εδώ PDF)

Είσοδος ιδιωτών μέσω ΦΟΔΣΑ

Αναταραχές, όμως, απειλήθηκαν κάποια στιγμή με τους δημάρχους και με άλλες αφορμές που σχετίζονται ακριβώς με το αντικείμενο αυτού του ρεπορτάζ, δηλαδή την είσοδο ιδιωτών επενδυτών στην διαχείριση των απορριμμάτων. Η είσοδος αυτή δεν επιδιώκεται πλέον μέσω των ΣΔΙΤ αλλά με την πώληση μεριδίου έως 49% των Φορέων Διαχείρισης (ΦΟΔΣΑ) που λειτουργούν ανά την Ελλάδα και στους οποίους έχουν τον πρώτο λόγο οι δήμοι (πλην Αττικής όπου στον φορέα ΕΔΣΝΑ προΐσταται η Περιφέρεια)

Τον περασμένο Νοέμβριο είχε ξεκινήσει νέα τροποποίηση στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων και τότε κατατέθηκε στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) εισήγηση στην οποία τονιζόταν ότι «προβλέπεται, υπό μορφή απειλής, ότι αν οι ΦΟΔΣΑ δεν συμμορφωθούν με την υποχρέωση συνεργασίας με ιδιώτες επενδυτές στην κατεύθυνση της καύσης αποβλήτων, τότε η πολιτεία θα αφαιρέσει από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης την αρμοδιότητα διαχείρισης των αστικών αποβλήτων και θα την αναθέσει απευθείας στους ιδιώτες επενδυτές, ακόμα και αν διαφωνούν οι ΦοΔΣΑ και οι τοπικές κοινωνίες, κατά την απολύτως ανέλεγκτη κρίση του υπουργείου Περιβάλλοντος».

Στο πλαίσιο του ρεπορτάζ που σήμερα διαβάζετε, πάντως, όσοι γαλάζιοι δήμαρχοι ερωτήθηκαν ξανά, απάντησαν ότι δεν υπάρχει πλέον θέμα. Παίζει άραγε κάποιο ρόλο το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών; Όχι, επιμένουν οι δήμαρχοι και υποστηρίζουν ότι οι τότε ανησυχίες αφορούσαν στην ιδιωτικοποίηση του νερού που διέψευσε προεκλογικά η κυβέρνηση.

(εδώ PDF)

Η νέα Ρυθμιστική Αρχή

Υπενθυμίζεται ότι η συζήτηση για την ιδιωτικοποίηση του νερού είχε ξεσπάσει με αφορμή τη θέσπιση της νέας Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Η αρχή αυτή είναι μετεξέλιξη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) η οποία, αφού τα κατάφερε «τέλεια» με την ενεργειακή αγορά, αναλαμβάνει τώρα να ρυθμίσει τις «αγορές» των αποβλήτων και των υδάτων. Ρύθμιση, όμως, δεν νοείται όταν σε μία αγορά υπάρχει μονοπώλιο. Πέρασαν χρόνια από το 1999 που ιδρύθηκε η ΡΑΕ μέχρι να σπάσει το τότε μονοπώλιο της ΔΕΗ αλλά η λογική σκέψη λέει ότι από την στιγμή που υπάρχει «ρυθμιστής», οι εξελίξεις δεν θα αργήσουν να φανούν.

Εάν όμως, για την ιδιωτικοποίηση του νερού και την απελευθέρωση της αγοράς του υπήρξαν κυβερνητικές διαψεύσεις, δεν συνέβη το ίδιο με την αγορά των αστικών αποβλήτων. Αντιθέτως, όσο δεν προχωρούν τα δημόσια έργα, τόσο ενισχύεται η ανάγκη να προχωρήσουν οι απαραίτητες υποδομές με την συμβολή των ιδιωτών.

Στα σκουπίδια, οι Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) επιχειρούνται εδώ και αρκετά χρόνια και έχουν οδηγήσει μετά από αρκετές περιπέτειες σε Μονάδες Επεξεργασίας στην Δυτική Μακεδονία (ΔΙΑΔΥΜΑ), την Ηπειρο, την Ηλεία, τις Σέρρες και την Πελοπόννησο. Αντίθετα, δεν καρποφόρησαν στην Αττική όταν επιχειρήθηκαν εν μέσω μνημονίων και μετά τις σφοδρές αντιδράσεις στην Κερατέα τα έτη 2011 και 2012.

Τώρα επιχειρούνται και πάλι αλλά, όπως προαναφέραμε, χωρίς να έχουν οδηγήσει σε πρακτικό αποτέλεσμα. Στα πρώτα ΣΔΙΤ κυριάρχησαν οι εταιρείες ΑΚΤΩΡ του τότε ομίλου Μπόμπολα και ΤΕΡΝΑ ενώ μικρότερα έργα ανέλαβαν ΑΒΑΞ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Στα νέα ΣΔΙΤ η ΤΕΡΝΑ έχει δηλώσει ενδιαφέρον από κοινού με την τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ, η ΙΝΤΡΑΚΑΤ σε σύμπραξη με την ΑΓΕΤ-Lafarge ενώ ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει χωρίς κοινοπρακτική συμμετοχή τσιμεντοβιομηχανίας τρία ακόμη σχήματα: Motor Oil-ΑΒΑΞ-Thalis, Μυτιληναίος-Μεσόγειος και Ηλέκτωρ-Ακτωρ Παραχωρήσεις. Τα σχήματα αυτά είναι γνωστά από τις αρχές του 2022 αλλά έκτοτε έχουν συμβεί κοσμογονικές αλλαγές με κυρίαρχη τις δυναμικές κινήσεις του Ομίλου Βαρδινογιάννη (προς Ακτωρ και Τhalis) και την είσοδο των εφοπλιστών Μπάκου-Καϋμενάκη στην ΙΝΤΡΑΚΑΤ.

Μπορεί οι παραπάνω μεταβολές να προκάλεσαν το «πάγωμα» των έργων; Προφανώς, αλλά δεν ήταν και ο μόνος λόγος. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περίπτωση της Αττικής υπάρχει δημοπράτηση για ΜΕΑ τεράστιας δυναμικότητας 450.000 τόνων στον Κεντρικό Τομέα όπου δεν υπάρχει καν ανακοινωμένη χωροθέτηση, δηλαδή ο επενδυτής δεν ξέρει πού θα εγκατασταθεί το εργοστάσιο. Αντίθετα, στην περίπτωση της άλλης ΜΕΑ στο Σχιστό, η ανάθεση θα μπορούσε να είχε προχωρήσει. Όμως η «αόρατος χειρ» της αγοράς ανέβαλε την απόφαση για αργότερα μετά τις εκλογές.

Ενδεικτικά είναι και όσα συνέβησαν με την μικρότερη ΜΕΑ στο Γραμματικό που είχε ξεκινήσει να δημοπρατηθεί όχι ως ΣΔΙΤ αλλά ως δημόσιο έργο με προϋπολογισμό 138 εκατομμύρια ευρώ. Εδώ και ένα χρόνο η ανάθεση έχει «παγώσει» αφού μεσολάβησε ένα μακρύ διάστημα δικαστικών και προδικαστικών προσφυγών των σχημάτων που είχαν αρχικά αποκλειστεί (ΤΕΡΝΑ-ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ΑΒΑΞ) και είχε μείνει ως μόνη αποδεκτή η προσφορά της κοινοπραξίας ΗΛΕΚΤΩΡ (ΑΚΤΩΡ)-Μεσόγειος.

Η πίτα των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ

Μπορεί να στοιχίσει κάτι παραπάνω στους δημότες μέσω των δημοτικών τελών, αλλά τα έργα των απορριμμάτων εμφανίζουν μεγάλο ενδιαφέρον γιατί σχετίζονται με την καθημερινότητα όλων των πολιτών. Με τα σημερινά δεδομένα, υπολογίζεται ότι οι δήμοι ξοδεύουν ετησίως περίπου 2 δισεκατομμύρια για την αποκομιδή, συλλογή, μεταφορά και διάθεση των αποβλήτων στους ΧΥΤΑ.

Το ποσό αυτό μπορεί να μειωθεί εάν εκλείψουν οι ΧΥΤΑ αλλά το κόστος θα αναπληρωθεί από τα απαραίτητα έργα ανακύκλωσης στις πόλεις.

Στην νέα «πίτα» έρχονται να προστεθούν τουλάχιστον τρία νέα μεγάλα κομμάτια:

-Τα μεγάλα έργα ΣΔΙΤ που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ

-Τα δημόσια έργα (άλλο 1 δισ.) που δεν θα ξεκινήσουν μέσα στο 2023 και θα πρέπει να επαναδημοπρατηθούν.

-Οι μονάδες καύσης απορριμμάτων όπου αν επικρατήσει το «μεγάλο σχήμα» (πάνω από τρεις μονάδες) και δεν περάσει η άποψη να κατευθύνονται όλα στις τσιμεντοβιομηχανίες, το κόστος θα ξεπεράσει τα 800 εκατομμύρια ευρώ.

Έως τώρα η κυβέρνηση συντασσόταν με την άποψη ότι όλα τα παραπάνω μπορούν να προχωρήσουν με ΣΔΙΤ και αυτό ταιριάζει με τις επιθυμίες ορισμένων από τους επιχειρηματικούς ομίλους. Το τελευταίο διάστημα όμως προωθείται η ιδέα, αντί για ΣΔΙΤ να αναλάβουν τους ΦΟΔΣΑ ιδιώτες σε συνεργασία με τους κατασκευαστές οι οποίοι θα πάρουν το 49% και το μάνατζμεντ. Εδώ θα πρέπει να εξασφαλισθεί η συναίνεση των δήμων για την οποία η κυβέρνηση δεν μοιάζει να ανησυχεί. Ίσως την ανησυχεί όμως η ισχύς που θα αποκτήσουν οι ιδιώτες καθώς θα ελέγχουν όλο το κύκλωμα εισπράττοντας ακόμη και τα δημοτικά τέλη ή διαμορφώνοντάς τα κιόλας, όπως συμβαίνει με τους ιδιώτες παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Με τα ΣΔΙΤ, από την άλλη, η κυβέρνηση εγγυάται τα ελάχιστα έσοδα για τους κατασκευαστές και με αυτόν τον τρόπο επίσης πρέπει να εξασφαλίζει πόρους μέσω των δημοτικών τελών. Το παιχνίδι θα συνεχίσει να «χοντραίνει» μετά τις εκλογές και για όσο οι δημότες θα έχουν χρήματα να πληρώνουν δημοτικά τέλη.