Το «έγκλημα» με τα Canadair

•  Η Ελλάδα διαθέτει πολλά αλλά γηρασμένα πυροσβεστικά αεροσκάφη
•  Γιατί δεν φρόντισε η κυβέρνηση για αγορά νέων;
•  Η χαμένη ευκαιρία από την Ιαπωνία
•  Οι ανεξήγητες μεταθέσεις κρίσιμου τεχνικού προσωπικού, έμπειρου στη συντήρηση πυροσβεστικών αεροσκαφών

Του Πάρι Καρβουνόπουλου

Η πτήση με πυροσβεστικό αεροσκάφος Canadair, πολλές φορές  έχει μεγαλύτερο ρίσκο ακόμη και από τις πτήσεις με μαχητικό αεροσκάφος. Τα ξεπερασμένης τεχνολογίας «γέρικα» αεροσκάφη, πρέπει να «βουτάνε» μέσα σε δύσβατες χαράδρες για να σβήσουν τις φωτιές. Αυτό αρκετές φορές αποδεικνύεται μοιραίο. Όπως μοιραία ήταν και η πτήση του Canadair (CL-215) στην Κάρυστο…

Κάθε χρόνο, σε κάθε μεγάλη φωτιά, όλοι κοιτάνε προς τον ουρανό. Στην Ελλάδα για κάποιο ανεξήγητο ρόλο έχουμε συνδέσει την κατάσβεση των πυρκαγιών αποκλειστικά με τα εναέρια μέσα. Αν και όλοι οι ειδικοί έχουν εξηγήσει ότι τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης είναι πραγματικά χρήσιμα στην αρχή μιας φωτιάς, κάθε φορά που καιγόμαστε, η συζήτηση περιορίζεται στο πόσα πυροσβεστικά αεροσκάφη έχουμε. Έχουμε πολλά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 17 Canadair πλέον μετά από την απώλεια του CL-215 στην Κάρυστο. Ικανοποιητικός αριθμός, αν όλα ήταν πάντα διαθέσιμα. Δεν είναι σχεδόν ποτέ…

Αν και φέτος η ΕΑΒ είχε ολοκληρώσει εγκαίρως τις εργασίες συντήρησης των αεροσκαφών που είχε αναλάβει να συντηρήσει, οι βλάβες που παρουσιάζουν τα γέρικα αεροσκάφη -πάνω από 40 έτη έχουν «γράψει»- κρατούν πολλά από αυτά καθηλωμένα. Οι τεχνικοί της Πολεμικής Αεροπορίας είναι οι πρώτοι ήρωες της υπόθεσης αεροπυρόσβεση.

Τα δύσκολα καλοκαίρια, όπως το φετινό, καλούνται να εργάζονται με ταχύτητες Formula 1, προκειμένου να αποδίδονται σε πτήση όσο το δυνατόν περισσότερα πυροσβεστικά αεροσκάφη. Ήρωες επίσης οι χειριστές που καλούνται να κουμαντάρουν το Canadair με τα συρματόσχοινα. Κι όμως για πολλά χρόνια, όταν τα κομματικά πάθη ήταν πολύ πιο έντονα απ΄ ότι σήμερα, η μετάθεση στα πυροσβεστικά αεροσκάφη ήταν η «τιμωρία» για τους μη αρεστούς ιπτάμενους και μηχανικούς.

Ακόμη και σήμερα όμως φαίνεται ότι αυτά τα πάθη δεν έχουν τελειώσει οριστικά. Λίγες ώρες πριν τη συντριβή του πυροσβεστικού αεροσκάφους στην Κάρυστο, έγινε γνωστό ότι έμπειροι μηχανικοί αεροσκαφών CL-415 μετατίθενται άνευ λόγου και αιτίας, Περισσότεροι από 10 μηχανοσυνθέτες απομακρύνονται από την 113ΠΜ όπου σταθμεύουν τα πυροσβεστικά Canadair CL-415!

Φεύγουν πάνω από δέκα μηχανοσυνθέτες από την 113ΠΜ (CL-415), αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό και έρχεται μόλις ένας και αυτός αφού πρώτα υπηρέτησε σε παραμεθόριο νησί; Οι ανεξήγητες απομακρύνσεις «χρεώνονται» στο στρατιωτικό γραφείο του ΥΕΘΑ.

Αυτές οι μετακινήσεις είναι δεδομένο ότι προκαλούν «αναταράξεις» στο σύστημα υποστήριξης των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας. Όταν έμπειρα στελέχη σε αυτόν τον τομέα μετατίθενται, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις.

Ποια «καινούργια αεροσκάφη» έταξε ο πρωθυπουργός

Ώρες πριν από την τραγωδία με το CL-215 στην Κάρυστο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισκεφθεί την Ελευσίνα όπου σταθμεύουν πυροσβεστικά αεροσκάφη. Αναγνώρισε τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πιλότοι λόγω παλαιότητας των αεροσκαφών και τους υποσχέθηκε ότι «σύντομα θα έχουμε νέα αεροσκάφη». Από που;

Νέα αεροσκάφη Canadair δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά. Η κατασκευάστρια εταιρεία Canadair σταμάτησε την παραγωγή των αεροσκαφών το 2015. Τα δικαιώματα κατασκευής έχουν αγοραστεί από την Viking Air, η οποία όμως για να ξεκινήσει νέα γραμμή παραγωγής, περιμένει να συγκεντρώσει παραγγελίες για τουλάχιστον 25 αεροσκάφη. Ακόμη και αν βάζαμε υπογραφές αύριο το πρωί, αεροπλάνο θα δούμε μετά από 3 χρόνια το νωρίτερο. Ποια νέα αεροπλάνα λοιπόν;

Η πρόταση από την Ιαπωνία

Υπήρχε μία σοβαρή πρόταση για ανανέωση του στόλου των πυροσβεστικών αεροσκαφών, την οποία όμως η σημερινή κυβέρνηση αγνόησε. Άγνωστο γιατί.

Το 2017 ο τότε επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών Αντιναύαρχος ε.α Κυριάκος Κυριακίδης επισκέφθηκε το Τόκιο. Οι Ιάπωνες του έδειξαν το αμφίβιο αεροσκάφος βραχείας από-προσγείωσης (Short Take-Off and Landing  – STOL) ShinMaywa US-2, το οποίο σχεδιάστηκε αρχικά ως αεροσκάφος Έρευνας & Διάσωσης (SAR – Search & Rescue).

Οι Ιάπωνες χρησιμοποιούν αυτό το αεροσκάφος στο ναυτικό τους από το 2007, για επιχειρήσεις έρευνας-διάσωσης. Υπάρχει όμως και «έκδοση» πυροσβεστικού αεροσκάφους με μία και μόνο τροποποίηση: η μία δεξαμενή καυσίμου αντικαθίσταται με δεξαμενή νερού, χωρητικότητας 15 τόνων, χωρισμένη σε οκτώ (8) τμήματα και διαθέτει οκτώ αντίστοιχες θύρες ρίψης νερού.

Η τροποποίηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της μέγιστης εμβέλειας του αεροσκάφους της αρχικής έκδοσης SAR, από τα 4.600 χλμ, στα 2.300 χλμ. Το αεροσκάφος διαθέτει τέσσερις ελικοστρόβιλους (turboprop) κινητήρες Rolls-Royce AE 2100J ισχύος 4,592 ίππων έκαστος.

Σε σχέση με τα Canadair αλλά και τα ρωσικά Beriev, η ShinMaywa προβάλλει τα δύο κύρια χαρακτηριστικά που υπερτερούν:

•Δεξαμενή χωρητικότητας 15 τόνων (τα Canadair CL-415 διαθέτουν δεξαμενή 5,5 τόνων, ενώ τα ρωσικά Beriev Βε-200 δεξαμενή χωρητικότητας 12 τόνων.

•Από-προσνήωση σε υδάτινη επιφάνεια με ιδιαίτερα μεγάλο ύψος κυματισμού : Απογείωση με κυματισμό 2,8 μ, προσγείωση με κυματισμό 3.1 μ. (αντίστοιχα ύψη κυματισμού για τα Canadair CL-415: 0,7μ. και για τα Beriev Be-200: 1,2 μ.).

Το αεροπλάνο μας έκανε, αλλά είχαμε το γνωστό πρόβλημα. Δεν είχαμε λεφτά.

Το 2018 που οι Ιάπωνες ήρθαν στην Ελλάδα για να επισκεφθούν την ΕΑΒ και την 112 ΠΜ στην Ελευσίνα, ο επικεφαλής της ΓΔΑΕΕ είχε ένα σχέδιο που έβαζε στο παιχνίδι τους Ευρωπαίους. Το παρουσίασε στον ομόλογό του της Κυβέρνησης της Ιαπωνίας κ. Yoshiyuki Suzuki, ο οποίος δεν είχε καμία αντίρρηση.

Το σχέδιο προέβλεπε οι Ευρωπαίοι να αγοράσουν ή να ενοικιάσουν 8 έως 12 αεροσκάφη, σε πρώτη φάση. Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί απ΄ αυτό με την μόνιμη στάθμευση έως έξι αεροσκαφών σε ελληνική βάση, όχι απαραίτητα στην Ελευσίνα. Υπήρχε σκέψη τα αεροσκάφη να χρησιμοποιούνται το χειμώνα για έρευνα και διάσωση και το καλοκαίρι για πυρόσβεση.

Οι Ιάπωνες ήταν πολύ θετικοί να συνεργαστούν με την Ελλάδα, λόγω της μεγάλης εμπειρίας που υπάρχει στην κατάσβεση πυρκαγιών. Θα ήταν μεγάλη διαφήμιση για το αεροσκάφος τους.

Οι συζητήσεις προχωρούσαν πολύ καλά και τον Ιούλιο του 2018, το Bloomberg έγραφε:

“Η Ιαπωνία θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για την πώληση διασωστικών της αεροσκαφών US-2 σε μία συμφωνία που θα σηματοδοτήσει την πρώτη πώληση αμυντικού εξοπλισμού της χώρας”, αναφέρει η εφημερίδα «Nikkei» επικαλούμενη ανώνυμες πηγές.

Η Ελλάδα έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά αμφίβιων αεροσκαφών της ιαπωνικής βιομηχανίας ShinMaywa, κόστους περίπου 10 δισ. γιεν το καθένα, για να αντικαταστήσει τα δεκάδες παλιά πυροσβεστικά της αεροσκάφη, αναφέρει η εφημερίδα. Τα συγκεκριμένα ιαπωνικά αεροσκάφη θα εξοπλιστούν με δεξαμενές νερού πριν πωληθούν στην Ελλάδα.

Όμως η πρόταση που φαινόταν ότι θα είχε τύχη, για άγνωστους λόγους, δεν προχώρησε μετά από το 2019.