Tα «κούφια» πτυχία και ο φόβος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια

Εύλογες ανησυχίες αλλά και ερωτήματα σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας  των ιδιωτικών πανεπιστημίων που πρόκειται να λειτουργήσουν στη χώρα μας, έχουν προκαλέσει οι αποκαλύψεις των Data Journalists σχετικά με τα «κούφια» πτυχία τριών διαφορετικών ιδιωτικών κολλεγίων που εδώ και χρόνια λειτουργούν στη χώρα μας.

Πρόκειται για αποφοίτους του τμήματος Νοσηλευτικής του Μητροπολιτικού Κολλεγίου Αθηνών, του τμήματος Μαιευτικής του Aegean College και αποφοίτους προγραμμάτων σπουδών του City Unity College που παρέχονταν σε συνεργασία με Πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Σύμφωνα με όσα κατήγγειλαν οι απόφοιτοι οι οποίοι μάλιστα έχουν προσφύγει ενώπιον της Δικαιοσύνης, τα πτυχία τους δεν είναι αναγνωρισμένα και επομένως δεν έχουν αντίκρισμα στην αγορά εργασίας. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται εν όψει και της αδειοδότησης μη κρατικών πανεπιστημίων για πρώτη φορά στη χώρα μας αφορά στην εποπτεία του χώρου της μη κρατικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Εάν δηλαδή θα εφαρμόζονται πράγματι οι όροι και οι προϋποθέσεις που θα θέσει η ελληνική πολιτεία ή απλά θα συμβεί αυτό που έχουμε δει πολλές φορές να συμβαίνει στο παρελθόν: Να θεσπίζονται νόμοι, αλλά να μην εφαρμόζονται.

Οι όροι και προϋποθέσεις για την αδειοδότηση 

Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου το υπουργείο Παιδείας πρόκειται να θέσει σε διαβούλευση το νομοσχέδιο σχετικά με τους όρους αδειοδότησης και λειτουργίας των μη κρατικών πανεπιστημίων για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Πριν από μερικές ημέρες ο γενικός γραμματέας ανώτατης εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Οδυσσέας-Ιωάννης Ζώρας, παρουσίασε τα βασικά κριτήρια και τις προϋποθέσεις για την άδεια λειτουργίας τους.

Μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την αδειοδότηση παραρτήματος ξένου πανεπιστημίου είναι να αποτελείται από τον πρώτο χρόνο της λειτουργίας του από τρεις τουλάχιστον πανεπιστημιακές σχολές, ενώ παράλληλα θα πρέπει «να είναι αναγνωρισμένο στη χώρα από την οποία προέρχεται και πιστοποιημένο από την αρμόδια Αρχή της χώρας προέλευσης. Επιπλέον προϋποθέσεις για την αδειοδότηση τίθενται και για το διδακτικό προσωπικό που θα στελεχώσει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Συγκεκριμένα, τα μέλη του διδακτικού και εκπαιδευτικού προσωπικού θα πρέπει να έχουν απαραίτητα διδακτορικό τίτλο σπουδών, ενώ σε ό,τι αφορά στο ειδικό προσωπικό, δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 20% του συνολικού διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού του κάθε εκπαιδευτικού Ιδρύματος».

Στις προϋποθέσεις περιλαμβάνονται και ζητήματα που να έχουν κάνουν με τις κτιριακές υποδομές και τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Πιο αναλυτικά, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα πρέπει να διαθέτουν «άδεια εκπαιδευτηρίου σύμφωνα με το κτιριοδομικό κανονισμό που ισχύει σήμερα», ενώ οι κτιριακές τους υποδομές «θα πρέπει να είναι αυτοτελείς, να διαθέτουν βιβλιοθήκη, χώρους εργαστηρίων, αίθουσες πολυμέσων, υλικοτεχνικό εξοπλισμό κτλ».

Επιπλέον, στις προϋποθέσεις περιλαμβάνεται η «οικονομική αξιοπιστία και ευρωστία» κάθε αδειοδοτούμενου μη κρατικού πανεπιστημίου. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να διαθέτουν «πενταετή οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας την οποία θα βεβαιώνει αξιόπιστη ελεγκτική – συμβουλευτική εταιρία», να προσκομίσουν «εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης αξιόχρεης τράπεζας ύψους 500.000 ευρώ για κάθε σχολή», ενώ θα απαιτείται η «πληρωμή παραβόλου ύψους 500.000 ευρώ για τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας και εγκατάστασης». Σε ό,τι αφορά στον έλεγχο για την τήρηση ή μη των κριτηρίων, τον βασικό ρόλο θα έχει μια ανεξάρτητη διοικητική αρχή, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε.).

Χριστόπουλος ΟΙΕΛΕ: «Μας ανησυχεί η μαζική έκδοση τίτλου σπουδών χωρίς πιστοποίηση»

Ωστόσο, παρά τα κριτήρια που πρόκειται να θεσπιστούν, φορείς αλλά και νομικοί εκπρόσωποι αποφοίτων που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη για τα «κούφια» πτυχία που έλαβαν από ιδιωτικά κολλέγια που ήδη λειτουργούν στη χώρα μας, εκφράζουν φόβους σχετικά με την αποτελεσματική εποπτεία του χώρου της μη κρατικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ο Γιώργος Χριστόπουλος, είναι πρόεδρος της Ομοσπονδίας ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος (ΟΙΕΛΕ). Κατά το παρελθόν έχει γίνει αποδέκτης ουκ ολίγων καταγγελιών για το χώρο της μεταλυκειακής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Όπως υπογραμμίζει μιλώντας στους Data Journalists, η μέχρι τώρα εμπειρία είναι «πικρή».

«Η εμπειρία της Ομοσπονδίας μας, της μοναδικής συνδικαλιστής δευτεροβάθμιας οργάνωσης στην ιδιωτική εκπαίδευση, σε σχέση με την τήρηση της νομιμότητας στον χώρο, είναι πικρή. Παρά το γεγονός ότι οι ιδιωτικές μονάδες εκπαίδευσης υποτίθεται ότι εποπτεύονται από δύο Υπουργεία (Παιδείας και Εργασίας), ο βαθμός παραβατικότητας είναι υψηλός. Δεν θα σταθώ στις συχνότατες παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας που είναι δυστυχώς ο κανόνας κι όχι η εξαίρεση στο χώρο μας» τονίζει χαρακτηριστικά στους Data Journalists ο κ. Χριστόπουλος.

Ο πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ, υπενθυμίζει το μεγάλο σκάνδαλο με τη χορήγηση πλαστών πτυχίων από ιδιωτικά τεχνικά λύκεια την περίοδο 2000 – 2007. Επρόκειτο για μία υπόθεση που προκάλεσε οργή σε γονείς και μαθητές οι οποίοι μόχθησαν πραγματικά στα θρανία προκειμένου να αποφοιτήσουν. Για το λόγο αυτό ο κ. Χριστόπουλος «κρούει» τον κώδωνα του κινδύνου για τη λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων.

«Αυτό που ανησυχεί εμάς αλλά και κάθε σκεπτόμενο πολίτη είναι η νόθευση του εκπαιδευτικού αγαθού μέσω της μαζικής έκδοσης τίτλων σπουδών χωρίς ουσιαστική πιστοποίηση. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε την υπόθεση των πλαστών τίτλων σπουδών από ιδιωτικά τεχνικά λύκεια την περίοδο 2000-2007, απόφοιτοι των οποίων ακόμη και σήμερα εργάζονται στο δημόσιο. Με τα ψεύτικα άριστα, χωρίς να έχουν παρακολουθήσει μαθήματα ή εργαστήρια, πήραν το ανώτατο όριο μονάδων σε διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ και διορίστηκαν στη θέση παιδιών που μόχθησαν να πάρουν το βαθμό τους κανονικά από δημόσια ή νομίμως λειτουργούντα ιδιωτικά σχολεία. Αν αυτό συνέβη με αυτά τα 18 επαρχιακά ιδιωτικά τεχνικά λύκεια με την ανοχή της πολιτείας που επιτρέπει ακόμη και σήμερα 2000 αποφοίτους των μαϊμού τίτλων να εργάζονται στη δημόσια υγεία (!), μπορεί να φανταστεί κάποιος το πάρτι που θα γίνει, όταν μπουν στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης επιχειρηματικοί κολοσσοί. Φοβάμαι ότι το πτυχίο της ανώτατης εκπαίδευσης θα γίνει εμπορικό αγαθό μόνο για όσους έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν» επισημαίνει στους Data Journalists.

Μάλιστα ο κ. Χριστόπουλος ζητεί από την πολιτεία να θεσπίσει «αυστηρό» θεσμικό πλαίσιο ώστε να μην υπάρξει πισωγύρισμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

«Αν δεν υπάρξει θεσμικό πλαίσιο, αυστηρές διαδικασίες πιστοποίησης των τίτλων με εμπλοκή και του δημόσιου Πανεπιστημίου, είναι βέβαιο ότι θα επιστρέψουμε στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Όταν σπούδαζαν και καταλάμβαναν τις καλές θέσεις στην αγορά εργασίας οι γόνοι των εχόντων», επισημαίνει με νόημα στους Data Journalists.

Μαρία Μοσχοπούλου, δικηγόρος: «Σοβαρά ερωτήματα για την εποπτεία και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών»

Τις ίδιες επιφυλάξεις εκφράζει και η δικηγόρος Μαρία Μοσχοπούλου η οποία εκπροσωπεί νομικά αποφοίτους του City Unity College, οι οποίοι κατά το παρελθόν έλαβαν πτυχία χωρίς αντίκρισμα, όπως είχαν αποκαλύψει οι Data Journalists. Όπως υπογραμμίζει, «εγείρονται σοβαρά ερωτήματα» για τη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων καθώς έχει στη διάθεσή της δεκάδες καταγγελίες σχετικά με την ποιότητα των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών από ορισμένα κολλέγια.

«Μετά από τις δεκάδες υποθέσεις μη αναγνωρισμένων πτυχίων από ιδιωτικά κολλέγια που έχουμε χειριστεί, κάποιες εξ αυτών απολύτως προκλητικές, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που τα εν λόγω κολλέγια έλαβαν τις άδειες λειτουργίας των επίμαχων προγραμμάτων. Φυσικά εγείρονται σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο εποπτείας αυτών των προγραμμάτων αλλά και της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, καθώς έχουμε δεκάδες καταγγελίες που βάλλουν ευθέως κατά της χαμηλής και σχεδόν ανύπαρκτης σε πολλές περιπτώσεις ποιότητας των υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργείται εξόχως μεγάλη αμφισβήτηση περί των διαβεβαιώσεων για τον έλεγχο των …. Μη κρατικών πανεπιστημίων που πρόκειται να ιδρυθούν. Άραγε όταν ένα κράτος δεν μπορεί αποτελεσματικά να ελέγξει προληπτικά την αδειοδότηση αριθμητικά περιορισμένων ιδιωτικών κολλεγίων και κατόπιν να διασφαλίσει ένα ελάχιστο επίπεδο εποπτείας, θα είναι σε θέση να διασφαλίσει ότι τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα λειτουργήσουν με όρους και εχέγγυα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης;», τονίζει στους Data Journalists.

Οι αποκαλύψεις των Data Journalists 

Η δημοσιογραφική έρευνα των Data Journalists ανέδειξε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις αποφοίτων ιδιωτικών κολλεγίων, οι οποίοι έλαβαν πτυχία χωρίς αντίκρισμα. Μία από αυτές είχε να κάνει με τους αποφοίτους του τμήματος Νοσηλευτικής του Μητροπολιτικού Κολλεγίου Αθηνών, οι οποίοι ήδη έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη καθώς όπως διαπίστωσαν, τα πτυχία που είχαν πάρει μετά από τετραετή φοίτηση σε συνεργασία με Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, δεν είναι «αναγνωρισμένα» στη χώρα μας. Το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι ένα από τα πιο γνωστά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα στη χώρα μας, με πάνω από 40 χρόνια λειτουργίας και δεκάδες χιλιάδες αποφοίτους. Τον περασμένο Απρίλιο το Μητροπολιτικό Κολλέγιο και το ΙΕΚ Ακμή, εξαγοράστηκαν από την BC Partners, μέσω της BC Partners GR Investment LP (BCPGR). Το κόστος της απόκτησης του 85% – 90% του Μητροπολιτικού Κολλεγίου ανήλθε σε περίπου 250 εκατ. ευρώ, ενώ αρκετοί συνέδεσαν την εξαγορά, με τις εξαγγελίες Μητσοτάκη για τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα μας.

Το πρόγραμμα σπουδών της Νοσηλευτικής που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο, είναι σε συνεργασία με το Queen Margaret University του Ηνωμένου Βασιλείου. Ορισμένοι από τους αποφοίτους προσέφυγαν ενώπιον του Αυτοτελούς Τμήματος Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (ΑΤΕΕΝ) του υπουργείου Παιδείας. Ωστόσο οι απαντήσεις που έλαβαν από το ΑΤΕΕΝ ήταν απογοητευτικές. Τα πτυχία που είχαν πάρει, ούτε ισότιμα με ελληνικό τίτλο σπουδών είναι, ούτε ισότιμα με ευρωπαϊκό τίτλο σπουδών, όπως προέκυψε από τα επίσημα έγγραφα που δημοσίευσαν οι Data Journalists.

Βόμβα για το Μητροπολιτικό Κολλέγιο Αθηνών: Καταγγελίες για «κούφια» πτυχία από απόφοιτους

Η επιστολή απάντηση του Μητροπολιτικού Κολλεγίου 

Μετά την αποκαλυπτική έρευνα των Data Journalists, o πρόεδρος του ΔΣ του Μητροπολιτικού Κολλεγίου, Κωνσταντίνος Ροδόπουλος, απέστειλε σχετική επιστολή – απάντηση. Σε αυτή ο κ. Ροδόπουλος παραδέχτηκε ότι υπάρχει ζήτημα με την αναγνώριση των τίτλων σπουδών, το οποίο απέδωσε «στην αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την Ε.Ε. (Brexit)». Ωστόσο, όπως ανέφερε, το ζήτημα δεν έχει να κάνει μόνο με τους τίτλους σπουδών Νοσηλευτικής που παρέχονται σε αποφοίτους του Μητροπολιτικού Κολλεγίου Αθηνών, αλλά σε «όλα τα Κολλέγια που έχουν αυτή την ειδικότητα».

Ομολογία από το Μητροπολιτικό Κολλέγιο Αθηνών για τα «κούφια» πτυχία

Οι απόφοιτοι Μαιευτικής του Aegean College

Η δεύτερη περίπτωση είχε να κάνει με το Aegean College και τους αποφοίτους του τμήματος Σπουδών Μαιευτικής που παρέχονταν παλαιότερα σε συνεργασία με το Canterbury Christ Church University του Ηνωμένου Βασιλείου. Το ΑΤΕΕΝ απεφάνθη τον Οκτώβριο του 2021 πως  «Τίτλοι Σπουδών της Μαιευτικής της αλλοδαπής, όπως το BACHELOR OF SCIENCE IN MIDWIFERY του ιδρύματος τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης Canterbury Christ Church University του Ηνωμένου Βασιλείου δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του ΠΔ 38/2010 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει για την αναγνώριση της επαγγελματικής ισοδυναμίας».

Οι απόφοιτοι του City Unity College 

H τρίτη περίπτωση «κούφιων» πτυχίων είχε να κάνει με αποφοίτους του City Unity College της περιόδου 2018 – 2022. Το κολλέγιο παρείχε προγράμματα σπουδών σε συνεργασία με το ελβετικό εκπαιδευτικό ίδρυμα E.H.E. Europa Hochschule EurAKA CH. Ωστόσο, όπως καταγγέλλεται από αποφοίτους του City Unity College, τα πτυχία που έλαβαν δεν είναι «αναγνωρισμένα», καθώς το Europa Hochschule EurAKA CH ήταν αναγνωρισμένο μόνο στη Βασιλεία της Ελβετίας και όχι σε ολόκληρη την Ελβετία. Κάτι που ήταν απαραίτητη προϋπόθεση, προκειμένου οι τίτλοι σπουδών να είναι αναγνωρισμένοι. Σημειώνεται ότι το 2022 το υπουργείο Παιδείας ανακάλεσε την άδεια λειτουργίας του City Unity College σε συνεργασία με το ελβετικό ίδρυμα, την οποία το ίδιο το υπουργείο είχε χορηγήσει το 2018.

City Unity College: Τρίτο κολέγιο με καταγγελίες για «κούφια» πτυχία

Η επιστολή απάντηση του City Unity College 

Μετά το δημοσίευμα, το City Unity College απέστειλε επιστολή απάντηση προς τους Data Journalists. Σύμφωνα με όσα αναφέρονταν σε αυτή, ορθώς «το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων δέχθηκε τα έγγραφα που είχαν εκδοθεί από τις επίσημες ελβετικές αρχές», καθώς κατά το χρόνο υπογραφής της σύμβασης «στην Ελβετία, το κάθε Καντόνι της χώρας ήταν υπεύθυνο για την ίδρυση και αδειοδότηση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων που λειτουργούσαν εντός της περιφερείας τους». Επιπλέον, σύμφωνα με όσα επισημαίνονταν «μεταγενέστερα επήλθε μεταβολή στην ελβετική εκπαιδευτική διαδικασία, δυνάμει της οποίας υποχρεούντο όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που λειτουργούσαν με έλεγχο των Καντονίων, να υποβάλλουν αίτηση για ομοσπονδιακή  πιστοποίηση αυτών των ιδρυμάτων, από ομοσπονδιακά πλέον όργανα».

Τι απαντά το City Unity College για τα «κούφια» πτυχία